Keuzebegeleiding door pensioenuitvoerders (on)mogelijk?

De inwerkingtreding van de Wet Toekomst Pensioenen (Wtp) per 1 juli 2023 betekende het startschot van de grootschalige hervorming van het Nederlandse pensioenstelsel. Behalve de wijziging van de pensioenregeling, staan pensioenuitvoerders voor een mogelijk nog grotere uitdaging.

Op grond van artikel 48 Pensioenwet (Pw) bestond voor een pensioenuitvoerder al een informatieplicht. Op grond van de Wtp zijn pensioenuitvoerders echter ook verplicht tot adequate keuzebegeleiding. En dient een pensioenuitvoerder te zorgen voor de inrichting van een keuzeomgeving. Dit om de (gewezen) deelnemer, gewezen partner of pensioengerechtigde in staat te stellen een passende keuze te maken binnen de pensioenovereenkomst. Dat volgt uit het nieuwe artikel 48a Pw.

De open norm van adequate keuzebegeleiding

Aan pensioenuitvoerders de taak om invulling te geven aan de open norm van adequate keuzebegeleiding. Uit de Memorie van toelichting (Mvt) op de Wtp volgt het uitgangspunt van de introductie van deze norm. Namelijk, ‘dat de keuze die de deelnemer heeft en maakt past bij de voorkeuren en financiële doelstelling of wensen van deze deelnemer.’ Onderdeel van deze open norm is het inrichten van een (digitale) keuzeomgeving die de deelnemer in staat stelt een passende keuze te maken, afhankelijk van zijn of haar doelstelling.

Daarin ligt een uitdaging voor pensioenuitvoerders, zoals ook werd besproken tijdens de PensioenFondsArena gehouden op 11 april. Want hoe bereik je deze deelnemers en hoe worden deze deelnemers dan in staat gesteld een passende keuze te maken? Dit behelst een communicatieve uitdaging voor pensioenuitvoerders. Doordat dit een open norm betreft, wordt het ook interessant om te zien hoe verschillende pensioenuitvoerders hier mee om zullen gaan.

Verantwoordelijkheid voor gemaakte keuzes

De norm van adequate keuzebegeleiding ziet op de effecten van keuzes binnen één pensioenregeling en verplicht ook niet rekening te houden met het effect van belastingen of toeslagen. Deze informatie is voor een pensioenuitvoerder niet kenbaar, echter kan dit wel voor de financiële doelstelling van een (gewezen) deelnemer van belang zijn.

Belangrijk is daarbij te benadrukken dat de verantwoordelijkheid voor de gemaakte keuze(s) bij de deelnemer ligt. Een pensioenuitvoerder dient wel ‘te wijzen op mogelijke samenloop en gevolgen, risico’s en voordelen en nadelen van keuzes, in combinatie met het bieden van handelingsperspectief.’ Een pensioenuitvoerder is echter niet verplicht te adviseren. De open norm dient ertoe invulling te geven aan de leemte tussen informeren en adviseren. Hetgeen dan meer activiteit van een pensioenuitvoerder verlangt, zoals volgt uit de Mvt.

Communiceren, informeren en begeleiden

Het takenpakket van een pensioenuitvoerder bestaat dan uit het communiceren en informeren over de pensioenregeling én het begeleiden van de deelnemers in de mogelijke keuzes. Het wordt interessant om te zien hoe pensioenuitvoerders invulling gaan geven aan deze open norm. Voor de inrichting van de keuzeomgeving, is de informatieplicht van belang maar ook de vraag hoe de deelnemers kunnen worden bereikt en geactiveerd. Belangrijk lijkt daarbij dan ook te benadrukken dat een volledig (financieel) advies met betrekking tot de behoefte van de specifieke deelnemer blijft aangewezen. Zonder de eigen plichten op grond van de Pensioenwet te miskennen.

Dit artikel is geschreven door mr Suus van Ingen, pensioenadvocaat bij Gommer Advocaten.