Corona & Pensioen: INGRIJPEN IN PENSIOEN ALS GEVOLG VAN HET CORONAVIRUS

Veel bedrijven worden geconfronteerd met de gevolgen van het coronavirus en de maatregelen die daaromheen worden genomen. De overheid heeft verschillende maatregelen genomen om bedrijven en ondernemers te ondersteunen. Maar misschien is er meer nodig. Het tijdelijk minder of helemaal geen pensioenpremies betalen kan ook een mogelijke maatregel zijn om de huidige situatie het hoofd te bieden. Of misschien moet de pensioenregeling wel volledig en structureel worden aangepast. In dit artikel geven wij een overzicht van de maatregelen die mogelijk zijn.

NIET BETALEN PENSIOENPREMIES

Er kunnen bijzonder situaties zijn waarin een werkgever de pensioenpremies niet hoeft te betalen. Het coronavirus en de gevolgen die alle maatregelen hebben op bedrijven kan zo een reden zijn.

Maar wees hier heel voorzichtig mee! Er gelden strikte regels die bij verkeerde toepassing door een rechter zomaar weer in het nadeel van een werkgever kunnen worden uitgelegd. We zien dat er in veel situaties soepele regelingen worden bedacht en toegepast, waarbij de geldende wet- en regelgeving niet strikt wordt toegepast. Ook pensioenuitvoerders hebben afgesproken zich meewerkend en soepel op te stellen, maar zich wel te houden aan de wet- en regelgeving. Daarbij is het essentieel om altijd proactief contact op te nemen met de pensioenuitvoerder.

BETALINGSTERMIJNEN

Er gelden vanuit de Pensioenwet betalingstermijnen. Pensioenuitvoerders hebben aangegeven, na verzoek van de werkgever, zich meewerkend op te stellen en te kijken op welke manier, binnen de wettelijke kaders, de betalingstermijnen kunnen worden opgerekt.

WERKGEVERPREMIES

Het betalingsvoorbehoud ziet alleen op de bijdrage van de werkgever. Wanneer er een werknemersbijdrage verschuldigd is, dan wordt die maandelijks ingehouden op het (bruto) loon van de werknemers. De werknemersbijdrage moet wel worden afgedragen. Wanneer er sprake is van een werknemersbijdrage kan het dus niet zo zijn dat er helemaal niets wordt afgedragen.

INGRIJPENDE WIJZIGING OMSTANDIGHEDEN

De huidige situatie waarin wij verkeren is ingrijpend. Maar de vraag is of de huidige situatie ook zodanig ingrijpt in het bedrijf dat er daardoor sprake is van een betalingsonmacht. Die betalingsonmacht moet worden aangetoond. Waar de overheid op dit moment ondernemers uitstel van betaling verleend voor de te betalen belasting – zonder dat er bewijzen hoeven te worden overlegd – geldt dit niet voor het niet betalen van pensioenpremies. Er moet dus sprake zijn van een, met stukken onderbouwde, aantoonbare betalingsonmacht.

MELDING

De werkgever moet onmiddellijk nadat duidelijk wordt dat een betalingsonmacht voor pensioenpremies dreigt, het pensioenfonds of de verzekeringsmaatschappij daarvan in kennis stelt. Deze melding moet zijn gedaan uiterlijk 14 dagen na de dag waarop de premie moet zijn voldaan. Voorbeeldbrieven staan in onze checklist evenals een link naar een meldingsformulier van de Belastingdienst.

ZORGPLICHT WERKNEMERS BETALINGSONMACHT

Hoewel er geen exacte informatieplicht is opgenomen wanneer de werkgever een beroep doet op het betalingsvoorbehoud, is het van belang om ook de werknemers hier tijdig van op de hoogte te stellen. Wanneer sprake is van een ondernemingsraad spreekt het voor zich dat ook deze tijdig wordt geïnformeerd. De ondernemingsraad heeft in deze situatie geen advies- of instemmingsrecht. De werkgever maakt immers gebruik van een eenzijdig recht.

EENZIJDIGE WIJZIGING PENSIOENOVEREENKOMST      

Een werkgever kan nog een stap verder gaan dan een beroep doen op het betalingsvoorbehoud. Wanneer dat in de pensioenovereenkomst is opgenomen kan zelfs eenzijdig besloten worden om de pensioentoezegging te wijzigen. Er moet dan sprake zijn van een zodanig zwaarwichtig belang van de werkgever dat het belang van de werknemer dat door de wijziging zou worden geschaad daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken.

Een wijziging van de pensioenovereenkomst kan niet met terugwerkende kracht. Dus de reeds opgebouwde rechten kunnen niet worden verminderd. En de premienota die daarbij hoort, ook al is die nog niet betaald, komt niet te vervallen. Dit gaat over toekomstige opbouw en toekomstige premienota’s.

Het coronavirus heeft zich net geopenbaard in Nederland en de eerste gevolgen zijn merkbaar. Waar dit op langere termijn naar toe gaat is nog niet te duiden. Misschien is het dan ook nog te vroeg om de toekomstige pensioenregeling te veranderen.

ZORGPLICHT WERKNEMERS EENZIJDIGE WIJZIGING

Ook bij het eenzijdig wijzigingsbeding is er geen exacte informatieplicht opgenomen voor de werkgever. Maar ook hier is het van belang om ook de werknemers en de ondernemingsraad tijdig hiervan op de hoogte te stellen. De ondernemingsraad heeft ook in deze situatie geen advies- of instemmingsrecht. De werkgever maakt immers gebruik van een eenzijdig recht.

STRUCTURELE MAATREGELEN

Een beroep doen op het betalingsvoorbehoud of het eenzijdig wijzigen van de pensioenovereenkomst zijn ingrijpende maatregelen. Dat kan ook alleen wanneer er sprake is van – aantoonbare – ingrijpende wijziging van omstandigheden.

Wanneer de gevolgen van het coronavirus niet zo groot zijn dat hier direct een beroep op kan worden gedaan, maar er voor de toekomst wel rekening moet worden gehouden met een mindere periode voor het bedrijf, kan de pensioenregeling wel structureel worden aangepast. Voor die aanpassing is dan instemming nodig van de werknemers en, wanneer er sprake is van een ondernemingsraad, dient de ondernemingsraad hier uiteraard mee in te stemmen. Dit geldt uiteraard alleen voor werkgevers die zelf in overleg met de werknemers de inhoud van de pensioenregeling kunnen afspreken en niet gebonden zijn aan een cao of verplicht gesteld pensioenfonds.

Ook een structurele aanpassing kan niet zomaar worden doorgevoerd. Instemming van de ondernemingsraad en werknemers is essentieel. Maar die instemming moet op een juiste wijze worden verkregen. Daarnaast dient rekening te worden gehouden met de bepalingen die zijn opgenomen in het contract met de pensioenuitvoerder. Niet iedere pensioenregeling kan zomaar worden aangepast. Dus ook afstemming met de uitvoerder is noodzakelijk.

WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT

De Wet op het Financieel Toezicht (WFT) is van toepassing wanneer een pensioenregeling wordt aanpast. De pensioenregeling moet passen binnen de doelstelling van het bedrijf en matchen met het risicoprofiel van de werkgever. Hoewel de financierbaarheid van de regeling de aanleiding is tot aanpassing, dient er ook een meerjarenprognose te worden gemaakt voor de gewijzigde pensioenregeling om te kijken wat de financiële gevolgen zijn op langere termijn.

ZORGPLICHT WERKNEMERS STRUCTURELE AANPASSING

Omdat bij een structurele aanpassing instemming van de ondernemingsraad en werknemers nodig is, dient er tijdig, zorgvuldig en volledig te worden gecommuniceerd. Alleen op basis van juiste en volledig informatie kan instemming worden verkregen die op langere termijn houdbaar is. Werknemers moeten begrijpen waar ze mee instemmen en wat de gevolgen zijn op langere termijn.

CHECKLIST INGRIJPEN IN PENSIOEN

Speciaal voor werkgevers heeft &Gommer Pensions Group een Checklist Ingrijpen in Pensioen opgesteld waarmee u de mogelijkheden voor het ingrijpen in de pensioenregeling voor uw bedrijf in kaart kan brengen.

Wanneer u deze checklist wilt ontvangen, vul onderstaand formulier in en wij sturen u de checklist toe.